७) पिक ५० टक्के फुलोऱ्यावर असताना व घाटे भरतांना सुरवातीच्या काळात अळीचा प्रादुर्भाव वाढल्यास शक्य तितक्या अळया वेचून रॉकेल मिश्रित पाण्यात बुडवून माराव्यात.

८) जैविक घटकांचा वापर घाटेअळीच्या प्रभावी नियंत्रणासाठी अतिशय उपयुक्त ठरतो. प्रथम व द्वितीय अवस्थेतील अळ्या दिसू लागताच, एच. ए. एन. पी. व्ही. विषाणू २५० एल. ई. १० मि.ली. प्रती १० लीटर पाण्यात मिसळून फवारणी करावी. विषाणूची कार्यक्षमता वाढविण्यासाठी व उन्हापासून संरक्षण करण्यासाठी १ ग्रॅम राणीपाल (नीळ) फवारणीच्या द्रावणात मिसळावे. रोगकारक बुरशी बिव्हेरिया बॅसिअॅना १.१५ % डब्लू. पी. ५० ग्रॅम किंवा बॅसिलस थुरिनजिएन्सीस कुर्सटाकी प्रजाती ०.५ % डब्लू. पी. ४० ग्रॅम प्रती १० लिटर पाण्यात मिसळून फवारणी करावी.

९) रासायनिक किटकनाशके-किडीने आर्थिक नुकसान पातळी ओलांडल्यास (दोन अळ्या प्रती मीटर ओळीत आढळून आल्यास किंवा ५ टक्के घाट्यांवर अळीचा प्रादुर्भाव दिसून आल्यास अथवा सतत २-३ दिवस प्रत्येक सापळ्यात ८ ते १० पतंग आढळून येत असल्यास) कीटकनाशकांची फवारणी करावी.

फवारणीसाठी उपलब्ध रासायनिक किटकनाशके

हरभऱ्यावरील मर रोग

• मर रोग फ्युजारियम ऑक्सिस्पोरम बुरशीमुळे होतो. या रोगाचा प्रसार जमीनीमधून आणि रोगग्रस्त बियाणेव्दारे होतो.
• मर रोगाची बुरशी साधरणतः ६ वर्षापर्यंत जमीनीत जिवंत राहू शकते. पण ज्या भागात हवामान जास्त थंड राहते तेथे याचा प्रार्दुभाव कमी दिसतो.

लक्षणे:-

• या रोगाच्या बुरशीमुळे झाडाच्या अन्नद्रव्य वाहून नेणाऱ्या पेशी मरतात.
• झाडाचा जमिनी वरचा भाग, देठ आणि पाने सुकतात व झाडे वाळून मरतात.
• जमिनी खालचा खोडाच्या भागाचा रंग फिकट होतो व कोवळी रोपे सुकतात.
• रोगग्रस्त झाडाच्या खोडांना उभा छेद दिल्यास आतील भाग तांबुस, तपकिरी व काळसर रंगाचा झालेला दिसतो.

एकात्मिक व्यवस्थापन–

१) पिकाची वेळेवर पेरणी करावी. मर प्रतिकारक्षम वाणांचा वापर करावा.

२) लागवडीपूर्वी ३ ग्रॅम कार्बेन्डाझिम किंवा ट्रायकोडर्मा हरजियानाम १.०% डब्ल्यू. पी. ६ ग्रॅम प्रती किलो बियाणे याप्रमाणे बीजप्रक्रिया करावी.

३) ट्रायकोडर्मा व्हिरीडी ५ किलो प्रती हेक्टरी शेणखतातून मिसळून द्यावे..

४) ट्रायकोडर्मा व्हीरीडी ५ ग्रॅम प्रती लिटर पाण्यात मिसळून आळवणी करावी.

५) रोगग्रस्त झाडे आढळून आल्यास तात्काळ उपटून नष्ट करावीत.