3) लेक लाडकी योजना

लेक लाडकी योजनेचा मुख्य उद्देश महाराष्ट्र राज्यातील आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल कुटुंबातील मुलीला तिच्या जन्मापासून तिच्या शिक्षणापर्यंत आर्थिक सहाय्य प्रदान करणे आहे. या योजनेच्या माध्यमातून समाजात मुलींबाबत निर्माण झालेल्या नकारात्मक विचारसरणीत बदल होणार असून, भ्रूणहत्येसारख्या गुन्ह्यांनाही आळा बसणार आहे.

याशिवाय, महाराष्ट्र लेक लाडकी योजना मधून मुलींना 5 श्रेणींमध्ये आर्थिक निधी उपलब्ध करून दिला जाईल. या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी पात्र असलेल्या मुलीचे वय 18 वर्षे असेल तर तिला पुढील कालावधीसाठी 75 हजार रुपयांची रक्कम दिली जाईल.

4) बेटी बचाओ बेटी पढ़ाओ

ही योजना केवळ मुलींसाठीच नाही तर संपूर्ण समाजासाठी फायदेशीर आहे. बेटी बचाओ बेटी पढाओ अंतर्गत सुधारणा वाढविण्यासाठी सरकारने 150 कोटी रुपयांहून अधिक खर्च केले आहेत.

सध्याच्या जगात संपूर्ण समाजाचा महिला आणि मुलींकडे पाहण्याचा दृष्टीकोन बदलण्याची नितांत गरज आहे. त्याच आदर्शांना अनुसरून निरोगी लिंग गुणोत्तर, सर्व क्षेत्रांसाठी समान सुविधांची उपलब्धता राखण्यासाठी विविध योजना सुरू केल्या जातात.

वर्षानुवर्षे घटत्या लिंग गुणोत्तरामुळे, महिलांमध्ये तसेच मुलींबाबत भेदभाव निर्माण झाला आहे. महिलांची सुरक्षा आणि सक्षमीकरण सुनिश्चित करण्यासाठी, बेटी बचाओ बेटी पढाओ (BBBP) योजना भारताच्या पंतप्रधानांनी 22 जानेवारी 2015 रोजी पानिपत, हरियाणा येथे सुरू केली.

बेटी बचाओ बेटी पढाओ ही महिला आणि बालविकास, आरोग्य आणि कुटुंब कल्याण आणि मानव संसाधन विकास या तीन मंत्रालयांद्वारे चालवली जाते.

5) बालिका समृद्धि योजना

या योजनेंतर्गत नोंदणी केलेल्या सर्व मुलींना मुलींचे उत्तम संगोपन आणि त्यांचे शिक्षण पूर्ण करण्यासाठी आर्थिक सहाय्य केले जाईल. मुलींच्या चांगल्या भविष्यासाठी आणि त्यांना स्वावलंबी बनवण्याच्या उद्देशाने ही बालिका समृद्धी योजना जाहीर करण्यात आली आहे.

दारिद्र्यरेषेखालील कुटुंबातील मुली आणि झोपडपट्टीत राहणार्‍या कुटुंबांना या योजनेत समाविष्ट केले जाईल. या योजनेचा लाभ ग्रामीण व शहरी भागात येणाऱ्या लाभार्थी कुटुंबातील सर्व मुलींना देण्यात येणार आहे.

6) CBSE उड़ान योजना

केंद्रीय माध्यमिक शिक्षण मंडळ, मानव संसाधन विकास मंत्रालय, भारत सरकार द्वारे भारत सरकारची मुलींसाठी CBSE उडान योजना सुरू करण्यात आली आहे. देशातील सर्व मुलींना उच्च शिक्षण मिळावे यासाठी केंद्र सरकारकडून ही योजना राबविली जात आहे.

CBSE उडान योजनेंतर्गत, मुलींना विज्ञान आणि गणिताचे शिक्षण पूर्ण केल्यानंतर उच्च शिक्षणासाठी शिष्यवृत्ती दिली जाते. 12वी नंतर अभियांत्रिकी किंवा वैद्यकीय महाविद्यालयात प्रवेश घेऊ इच्छिणाऱ्या देशातील अशा सर्व मुली CBSE उडान योजनेंतर्गत अर्ज करून शिष्यवृत्तीचा लाभ मिळवू शकतात.

CBSE उडान योजनेचे फायदे आणि उद्दिष्टे-

• इयत्ता 11वी आणि 12वी च्या मुलींना मोफत कोर्स मटेरिअल आणि ऑनलाइन स्टडी मटेरिअल जसे की शिक्षण किंवा विषयाशी संबंधित व्हिडिओ प्रदान करणे.
• हुशार विद्यार्थिनींना शिकण्याच्या आणि मार्गदर्शनाच्या संधी उपलब्ध करून देणे.
• सर्व पात्र विद्यार्थिनींना तांत्रिक महाविद्यालयात प्रवेश देणे.
• विद्यार्थ्यांच्या तक्रारींसाठी हेल्पलाइन सेवांची तरतूद.

7) माध्यमिक शिक्षणासाठी मुलींच्या प्रोत्साहनाची राष्ट्रीय योजना-

ही एक अखिल भारतीय योजना आहे जी शालेय शिक्षण आणि साक्षरता विभाग, मानव संसाधन विकास मंत्रालय, भारत सरकार द्वारे चालवली जाते. या योजनेद्वारे मुलींना माध्यमिक शिक्षणासाठी प्रोत्साहन दिले जाते.

या योजनेअंतर्गत देशातील त्या सर्व मुलींना पुढील शिक्षणासाठी प्रोत्साहन दिले जाते, ज्यांनी 8वी उत्तीर्ण केली आहे आणि ते SC आणि ST वर्गात येतात. ही योजना सन 2008 मध्ये शैक्षणिक क्षेत्र वाढवण्यासाठी आणि मुलींना माध्यमिक शिक्षणासाठी प्रोत्साहन देण्यासाठी सुरू करण्यात आली होती.

माध्यमिक शिक्षणासाठी मुलींच्या प्रोत्साहनाच्या राष्ट्रीय योजनेची उद्दिष्टे आणि फायदे

• या योजनेद्वारे विशेषतः भारतातील मागासवर्गीय मुलींना लाभ दिला जातो.
• या योजनेत देशातील सर्व एससी आणि एसटी प्रवर्गातील मुलींना आठवी उत्तीर्ण झाल्यावर आर्थिक लाभ दिला जातो.
• मुलीला 3000 रुपये दिले जातात.
• ही रक्कम वयाची १८ वर्षे पूर्ण झाल्यानंतर किंवा दहावी उत्तीर्ण झाल्यानंतर मुलींना व्याजासह दिली जाते.

8) महाराष्ट्र शासन कन्यादान योजना 

महाराष्ट्र शासनाच्या कन्यादान योजनेअंतर्गत, राज्यातील अनुसूचित जाती, विमुक्‍त जाती, भटक्‍या जमाती, मागासवर्गीय आणि गरीब कुटुंबाना सामुहिक विवाह सोहळ्यामध्‍ये सहभागी होऊन विवाह करण्यासाठी प्रवृत्त केले जाते जेणेकरून या कुटूंबांचे विवाहावर होणा-या अनाठाई खर्चावर नियंत्रण राहील.

यासाठी अशा कुटूंबातील सामुहिक विवाह सोहळ्यामध्‍ये सहभागी होऊन विवाह करणा-या जोडप्‍यांना २००००/- हजार रुपये इतके अर्थसहाय्य वधुचे आई-वडील किंवा पालकांच्‍या नावे मंजूर करण्‍यात येते.